Kalkulator oszczędności

"Podatek Belki" to potoczne określenie podatku od dochodów z kapitałów pieniężnych wprowadzonego w Polsce w 2001 roku za rządu premiera Leszka Millera, którego minister finansów był Marek Belka. Stąd pochodzi jego nieformalna nazwa, od nazwiska ministra.

Ten podatek obciąża dochody z różnych źródeł kapitałowych, takich jak odsetki z lokat bankowych, zyski z obligacji czy dywidendy. W momencie wprowadzenia jednym z głównych założeń podatku było zlikwidowanie możliwości omijania opodatkowania dochodów kapitałowych poprzez przenoszenie ich do innych form inwestycji, które wcześniej były zwolnione z podatku.

Warto zauważyć, że podatek Belki to podatek źródłowy, co oznacza, że jest on pobierany automatycznie przez instytucje finansowe (np. banki) w momencie realizacji zysku dla podatnika (np. wypłata odsetek z lokaty).

Ze względu na procent składany. Procent składany to sposób obliczania odsetek, w którym odsetki są liczane nie tylko od początkowej kwoty głównej (kapitału początkowego), ale także od odsetek, które zostały wcześniej dodane do tej kwoty. Dzięki temu kapitał rośnie w sposób wykładniczy w dłuższym czasie.

Aby lepiej zrozumieć ideę procentu składanego, rozważmy przykład:

Załóżmy, że inwestujesz 1000 zł na rok z roczną stopą procentową 10% w systemie procentu składanego.

Po pierwszym roku miałbyś: 1000 zł + 10% z 1000 zł = 1000 zł + 100 zł = 1100 zł

W drugim roku odsetki są naliczane nie tylko od pierwotnej kwoty 1000 zł, ale także od 100 zł odsetek z pierwszego roku. Więc po drugim roku miałbyś: 1100 zł + 10% z 1100 zł = 1100 zł + 110 zł = 1210 zł

I tak dalej.

W porównaniu, w systemie procentu prostego odsetki są naliczane tylko od początkowej kwoty głównej. W tym przypadku po każdym roku miałbyś dodatkowe 100 zł, więc po dwóch latach miałbyś 1200 zł, a nie 1210 zł jak w systemie procentu składanego.

Procent składany jest często stosowany w produktach finansowych, takich jak lokaty bankowe, fundusze inwestycyjne czy kredyty, ponieważ w dłuższym okresie czasu prowadzi do większych zysków (lub kosztów w przypadku kredytów) niż procent prosty.

Oprocentowanie roczne odnosi się do stopy procentowej, która jest naliczana przez cały rok. Jeśli jednak odsetki są kapitalizowane w krótszych odstępach czasu niż raz w roku (na przykład co miesiąc, co kwartał itp.), efektywne oprocentowanie roczne (czyli rzeczywiste oprocentowanie) będzie nieco wyższe niż podane oprocentowanie roczne (nominalne).

Dlaczego? Ponieważ w momencie każdej kapitalizacji odsetki są dodawane do głównej kwoty, a następnie w kolejnych okresach kapitalizacji odsetki są naliczane także od wcześniej naliczonych odsetek.

Przykład: Załóżmy, że mamy lokatę z oprocentowaniem nominalnym 12% rocznie, ale odsetki są kapitalizowane co kwartał.

Jeśli inwestujesz 1000 zł:

• Po pierwszym kwartale otrzymasz 3% (czyli 12% podzielone przez 4) z 1000 zł, co daje 30 zł odsetek. Twoja suma wynosi więc 1030 zł.
• W drugim kwartale odsetki są naliczane od 1030 zł, co daje kolejne 30,90 zł (3% z 1030 zł). Suma po drugim kwartale to 1060,90 zł.
• W trzecim kwartale odsetki są naliczane od 1060,90 zł, co daje kolejne 31,83 zł. Suma po trzecim kwartale to 1092,73 zł.
• W czwartym kwartale odsetki są naliczane od 1092,73 zł, co daje kolejne 32,78 zł. Suma po czwartym kwartale wynosi 1125,51 zł.

Podsumowując, w ciągu roku twoje 1000 zł przekształciło się w 1125,51 zł, co oznacza rzeczywiste oprocentowanie roczne wynoszące 12,55%, a nie 12%.

W praktyce, im częściej odsetki są kapitalizowane, tym większe będzie różnice między oprocentowaniem nominalnym a rzeczywistym. Oczywiście w rzeczywistości różnice te mogą być niewielkie, ale przy dużych kwotach i dłuższych okresach czasu mogą prowadzić do znaczących różnic w naliczonych odsetkach.