Kredyt hipoteczny: Raty stałe czy malejące?

Czym różni się rata stała od malejącej?

Rata stała to taki rodzaj raty, gdzie przez cały okres spłaty kredytu płacisz tę samą sumę każdego miesiąca. Część kwoty idzie na spłatę kapitału, a część na odsetki od kredytu. Na początku spłaty większość kwoty raty stanowią odsetki, z czasem ta relacja się odwraca. Większość kredytobiorców w Polsce decyduje się na raty stałe, ale jeżeli chcesz sumarycznie zapłacić mniej - wzięcie rat malejących może być dobrym rozwiązaniem.

Z kolei rata malejąca to taka, gdzie co miesiąc spłacasz tę samą część kapitału, natomiast odsetki są naliczane od coraz mniejszej kwoty, co sprawia, że wartość Twojej raty systematycznie maleje.

Główna różnica pomiędzy ratą stałą a malejącą leży więc w tym, jak spłacane są odsetki od kredytu. W przypadku rat stałych jest to suma ustalona przez cały okres kredytowania, a w przypadku rat malejących - suma, która zmniejsza się wraz ze spłatą kapitału.

Ale czy czy wybór pomiędzy ratą stałą i malejącą to jedynie kwestia odsetek? Absolutnie nie. Kiedy wybierasz rodzaj raty, wpływa to też na Twoje miesięczne obciążenie budżetu, jak również na całkowity koszt kredytu.

Wybór między tymi dwoma rodzajami rat nie jest łatwym zadaniem i może wpływać na twoje finanse przez wiele lat. Dlatego warto dokładnie zrozumieć, czym różnią się oba rodzaje rat i jakie korzyści oraz wady niesie każdy z nich.

Weźmy pod lupę te dwa rodzaje rat, aby lepiej zrozumieć, który z nich pasuje do Twojej sytuacji finansowej. Pamiętaj, że odpowiedź na tytułowe pytanie nie jest uniwersalna - będzie zależeć od specyfiki Twojego kredytu i Twoich indywidualnych potrzeb.

Analiza korzyści i wad raty stałej

Zastanawiając się nad wzięciem kredytu hipotecznego warto dokładnie przyjrzeć się plusom i minusom każdej z tych opcji. Zacznijmy od raty stałej.

Najważniejszym plusem raty stałej jest przewidywalność. Bez względu na to, czy jest to pierwszy czy ostatni miesiąc kredytu, każdego miesiąca płacisz dokładnie tę samą kwotę. Biorąc pod uwagę, że kredyt hipoteczny to zobowiązanie na wiele lat, taka regularność może dostarczyć sporego komfortu. Dzięki temu łatwiej planować swój budżet na przyszłość, bez obaw o niespodziewane zmiany.

Jednak zalety raty stałej nie koniec na możliwości przewidywania wydatków. Dzięki równym ratom nie musisz martwić się o duże obciążenie finansowe na początku okresu spłaty. Choć na starcie większość Twojej raty to odsetki, całość jest równomiernie rozłożona przez cały okres kredytowania.

Mówiąc o wadach raty stałej, musimy zwrócić uwagę na to, że łączny koszt kredytu z ratą stałą jest zazwyczaj wyższy niż w przypadku rat malejących. Zasada jest prosta – za wygodę i bezpieczeństwo płacimy wyższymi kosztami.

Dodatkowo, wybierając ratę stałą, przez długi czas spłacasz głównie odsetki. Dopiero po kilku latach zaczynasz spłacać większe kwoty kapitału. Czy to jest problem? Zależy to od Twojego podejścia. Jeśli chcesz szybko zdobyć poczucie, że zobowiązanie maleje, mogą cię irytować początkowe lata spłaty.

Kolejnym ważnym aspektem jest fakt, że biorąc kredyt z ratami stałymi nasza zdolność kredytowa będzie oceniona przez bank lepiej, niż w przypadku rat malejących. Wynika to z faktu, że raty stałe są mniejszym obciążeniem dla naszego budżetu. O analizie zdolności kredytowej przeczytasz w innym poście na naszym blogu.

Podsumowując, rata stała daje przewidywalność i rozkłada równomiernie obciążenie budżetu na cały okres spłaty kredytu. Z drugiej jednak strony, to zobowiązanie zwykle wiąże się z wyższym łącznym kosztem kredytu.

Decyzja o wyborze rodzaju raty powinna zatem zależeć od Twoich indywidualnych preferencji i możliwości finansowych. Pamiętaj o tym, że jest to tylko jeden z parametrów kredytu i analizując całkowity koszt i wysokość opłat musisz patrzeć na niego biorąc pod uwagę wszystkie parametry oraz koszty okołokredytowe.

Analiza korzyści i wad rat malejących

Przeanalizowaliśmy już zalety i wady raty stałej. Ale jak wygląda sytuacja w przypadku raty malejącej? 

Korzyść raty malejącej jest z grubsza odwrotna do wady raty stałej - suma, którą musisz oddać bankowi w całym okresie kredytowania, jest z reguły mniejsza niż w przypadku rat stałych. Dzieje się tak, ponieważ odsetki naliczane są od coraz mniejszego długu, co przekłada się na ogólnie niższe koszty pożyczki.

Poza tym, znaczną zaletą rat malejących jest fakt, że od początku spłacasz stałą część kapitału. To oznacza, że każda kolejna rata jest mniejsza od poprzedniej, a więc z biegiem czasu Twoje miesięczne obciążenie stopniowo maleje.

Nie wszystko jednak z tymi ratami malejącymi jest takie różowe. Ich wadą jest znacznie większy ciężar finansowy na początku okresu kredytowania. Wówczas pierwsze raty są największe, ponieważ odsetki są naliczane od pełnej kwoty długu.

To może być problem, zwłaszcza jeżeli na starcie dysponujesz ograniczonymi środkami. Może to sprawić, że początkowo będziesz musiał zaciskać pasa, aby pokryć wysokie początkowe raty. Z drugiej strony po pewnym czasie uwalniając dodatkowe środki, możesz wykorzystać je do dalszych nadplat kredytu w konsekwencji spłacając go jeszcze szybciej.

Kiedy analizujesz kredyt, ważne jest, aby wziąć pod uwagę swoją stabilność finansową i możliwość pokrycia wyższych początkowych rat. Również twoje plany na przyszłość mają tutaj znaczenie - możesz na przykład chcieć zwiększyć swoje wydatki po kilku latach, dzięki niższym ratom.

Rata malejąca może więc okazać się korzystna dla osób, które są w stanie pokryć większe początkowe obciążenie finansowe, i które oczekują zwiększenia swoich wydatków w przyszłości. Jednakże ta forma spłaty kredytu nie jest dla każdego, a jej wybór powinien zawsze wynikać z przemyślanej analizy Twojej sytuacji finansowej.

Porównanie, który rodzaj raty jest bardziej opłacalny w różnych sytuacjach

Przechodzimy teraz do kluczowej kwestii: to w końcu lepiej wziąć kredyt ze stałymi ratami czy z malejącymi? Który typ rat jest bardziej opłacalny? Jak pewnie już zgadłeś, odpowiedź na to pytanie zależy od wielu czynników.

Nie ma jednoznacznej odpowiedzi na to pytanie, która obowiązywałaby dla każdego. Każda sytuacja jest inna, a decyzja o wyborze typu rat powinna być podejmowana indywidualnie, na podstawie Twojego osobistego bilansu korzyści i kosztów.

Gdy dysponujesz większą ilością środków na początku okresu kredytowania, rata malejąca może okazać się bardziej opłacalna. Początkowo wyższe raty są rekompensowane przez ich stopniowe zmniejszanie się - przez co finalnie płacisz mniej niż w przypadku rat stałych.

Jednak jeśli preferujesz przewidywalność rat i regularne obciążenie budżetu, będziesz nadal mógł oszczędzić pieniądze, wybierając ratę stałą. W tym przypadku płacisz co miesiąc tę samą kwotę, co sprawia, że łatwiej Ci kontrolować wydatki i planować przyszłość.

Pamiętaj również, że decyzję o wyborze rodzaju raty należy podjąć na podstawie Twoich przyszłych planów i oczekiwań. Jeśli w przyszłości chcesz zainwestować w dom, a równocześnie spodziewasz się wzrostu swoich dochodów, rata malejąca może być dla Ciebie idealnym rozwiązaniem.

Jednakże, jeśli przewidujesz, że Twoje dochody mogą się w przyszłości zmniejszyć, albo jeśli chcesz zachować dużo swobody finansowej, to rata stała może być dla Ciebie lepszym wyborem. Daje Ci ona pewność, że Twoje miesięczne obciążenie na spłatę kredytu nie zmieni się przez cały okres kredytowania.

Jeżeli masz wątpliwości i nie potrafisz podjąć decyzji samemu, możesz poprosić doradcę lub pośrednika kredytowego, który pomoże Ci przeanalizować każdą z tych opcji w kontekście Twojej unikalnej sytuacji finansowej, co pozwoli na podjęcie najbardziej korzystnej decyzji. Dodatkowo może przygotować Ci symulacje wysokości rat w czasie i całości kosztu kredytu, dzięki czemu wszystkie parametry będa czytelne.

Praktyczne przykłady wyliczeń dla obu rodzajów rat

Dotarliśmy do końcówki naszej analizy. Myślę, że najłatwiejszym sposobem na zrozumienie jak działają oba typy rat będzie przedstawienie kilku praktycznych przykładów.

Załóżmy, że bierzesz kredyt hipoteczny na kwotę 500 000 zł na okres 30 lat z oprocentowaniem rocznym wynoszącym 5%. Jak mogą wyglądać raty stałe i malejące, biorąc pod uwagę średnie oprocentowanie kredytu w naszym kraju?

Jeśli zdecydujesz się na raty stałe, Twój miesięczny koszt na początku spłaty kredytu wyniesie około 2700 zł. Ta sama kwota będzie obowiązywać Cię przez cały okres spłaty kredytu. Gdy sumujemy wszystkie raty, całkowity koszt kredytu wyniesie około 966 278,92 zł.

Z kolei wybierając raty malejące, pierwsza rata wyniesie około 3472,22 zł, ale z każdym miesiącem będzie systematycznie malała. Po 30 latach ostatnia rata wyniesie już tylko około 1400 zł. W tym scenariuszu, całkowity koszt kredytu wyniesie mniej, bo około 877 430,56 zł.

Jak widać, wybierając raty malejące, oszczędzasz w sumie około 90 000 zł! Brzmi kusząco, prawda? Ale pamiętaj, że na starcie będziesz musiał pokryć większe niż w przypadku rat stałych obciążenie budżetowe.

Wybierając rodzaj rat, zawsze patrz na ogólny obraz, który uwzględnia indywidualną zdolność kredytową. Wyliczenia pokazują zazwyczaj, że rata malejąca jest tańsza w całym okresie kredytowania. Jednak nie tylko koszty, ale także własne możliwości finansowe, powinny kierować wyborem rodzaju raty.

Decyzja o wyborze rodzaju raty jest istotnym aspektem przy braniu kredytu hipotecznego. To nie jest decyzja, którą można podjąć pochopnie. Każda z tych opcji ma swoje plusy i minusy, które muszą być dokładnie przeanalizowane przed ostatecznym wyborem w połączeniu z pozostałymi parametrami kredytu takimi jak jego oprocentowanie, długość, stosunek TLV oraz koszty okołokredytowe.